مجسمه مردِ شیرنما با قدمتی بیش از سی هزار سال نمایانگرِ یکی از اولین نمونه های دگردیسیِ انسان به واسطه پوشاک است.
نمایش انسان با شکل و شمایل جانوری یا زومورفیک در هنر و ادبیات همواره جایگاه خود را حفظ نموده است و در آثار سوررئالیسم و فانتزی و آثار مرتبط با کودکان نیز همچنان در جهان امروز مقبول و محبوب باقی مانده است.
زومورفیسم (zoomorphism) واژه ای با اصالت یونانی بیانگر هنریست که در آن انسان مانند موجودی غیرانسانی تصور شود همچنین می تواند به عنوان هنری تعریف شود که گونه ای از حیوانات را مانند گونه دیگری از حیوانات به تصویر کشد. هنری که از حیوانات به عنوان نقشی بصری استفاده می کند و گاهی اوقات سبک حیوانی نیز نامیده می شود.
در آیین های مصر باستان نیز خدایان به شکل حیوانات به تصویر درآمدند، این مسئله حاکی از جایگاه زومورفیسم در باورهای بشری و آیین های مذهبی ست. به گفته “میرچاالیاده” مورخ دینی عقاید در مورد هویت حیوانات و تبدیل به آن گسترده است همانطور که نمونه آن را می توان در عقاید شمنیسم ها دید که برای به دست آوردن صفات ذهنی و روحی جانوران مختلف تلاش می کنند.
تصویرسازی دیوار غارها نمونه هایی از دگردیسیِ انسان
اما شگفتی بیشتر در مورد مجسمه مردِ شیرنما به این بازمی گردد که بشر در زمان هایی با نگاهی دقیق به جزئیات سر حیوان را بر بدن انسانی نمایش داده است که چه در تصویرسازی دیوار غارها چه در سایر مجسمه های باقی مانده از این عصر ردی از نمایش چهره انسان یافت نمی شود.
از اینرو به نظر می رسد بشر در این دوره از اعتمادبه نفسِ کافی برای نمایش تصویر خود برخوردار نبوده و ارزش و قدرت خود را به واسطه ارتباط نمادین با حیوانات که در واقعیت مقهور آنها بوده می دیده است.
الهام طراح برندِ مک کوئین از دگردیسیِ حیوانات
امروزه نیز حضور زومورفیک و نیز پدیده متامورفوسیس در دنیای مُد قابل توجه است و برای آن می توان فرضیات مختلفی در نظر گرفت.
مثال مرتبط با این جریان، مجموعه پاییز 2018 برندِ مک کوئین است که توسط “سارا برتن” طراح مجموعه به روی صحنه رفت.
“برتن” با وفاداری به دغدغه هایِ شخصیِ مک کوئین به طراحی مجموعه ای از فرم های حیوانی پرداخت. وی با آوردن نقوشی از دگردیسی پروانه و حشرات دیگر تلاش نموده است تا پوشاک زنانه را به سپری طبیعی برای وی بدل نماید.
با وجود فاصله زمانی سی هزارساله در هر دو نگاه نوعی تکریم به طبیعت یا به تعبیر کانت حسی فراتر از زیبایی یعنی حس والایی در برابر طبیعت دیده می شود.
